Keo Urea Formaldehyde là gì? – Lợi ích và tác hại

Trong lĩnh vực sản xuất gỗ công nghiệp và vật liệu xây dựng, keo Urea Formaldehyde (UF) là một chất kết dính quen thuộc nhờ giá thành rẻ, khả năng bám dính tốt và dễ sử dụng. Tuy nhiên, ít ai biết rằng keo này có thể tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe do phát thải formaldehyde, một hợp chất dễ bay hơi và được xếp vào danh sách các chất gây ung thư cho con người.

Vậy chính xác keo Urea Formaldehyde là gì? Formaldehyde có độc không? Làm sao để sử dụng an toàn? Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây của Vật Liệu Nhà nhé!

Keo Urea Formaldehyde Là Gì?

Keo Urea Formaldehyde là một loại nhựa nhiệt rắn, được hình thành từ phản ứng hóa học giữa urê và formaldehyde.

Khi khô, keo tạo thành một mạng lưới phân tử bền chắc, không thể nóng chảy lại hay tái tạo hình. Chính đặc điểm này giúp keo UF trở thành lựa chọn phổ biến trong sản xuất các loại ván ép, ván dăm, MDF, hay nội thất gỗ công nghiệp.

Với màu trắng sữa hoặc be nhạt, keo Urea Formaldehyde dễ hòa vào màu gỗ, ít lộ vết keo, đồng thời có thời gian thi công linh hoạt và khả năng chịu nhiệt ở mức vừa phải.

Đặc biệt, giá thành của nó rẻ hơn nhiều so với các loại keo polyurethane hay epoxy, phù hợp với sản xuất hàng loạt trong công nghiệp.

Ứng dụng rộng rãi của Keo Urea Formaldehyde trong công nghiệp

Ngành công nghiệp sản xuất gỗ

Keo UF được sử dụng là chất kết dính chính trong sản xuất các sản phẩm gỗ công nghiệp như:

• Ván ép và ván dăm
• Ván sợi mật độ trung bình (MDF)
• Các sản phẩm gỗ đúc
• Tấm gỗ và tấm ép uốn cong

Được Viện Woodworkers công nhận là một trong sáu chất kết dính hàng đầu, keo UF thường được tìm thấy trong các sản phẩm dán nhãn dùng cho đồ nội thất.

Các ngành khác

Ứng dụng của urê-formaldehyde trải dài trên nhiều ngành công nghiệp khác nhau như

• Sản xuất giấy công nghiệp

• Vật liệu cách nhiệt trong xây dựng

• Vải chống nhăn trong ngành dệt may

• Vỏ các thiết bị điện tử dân dụng

Nhờ tính linh hoạt và chi phí sản xuất thấp, keo UF đã và đang trở thành một trong những loại keo phổ biến nhất không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn cầu.

Ưu điểm nổi bật của Keo Urea Formaldehyde

Độ bền cơ học cao và khả năng chịu tải tốt

Keo Urea Formaldehyde tạo ra các liên kết hóa học bền vững giữa các bề mặt được dán, mang lại độ bền cơ học vượt trội.

Loại keo này có khả năng chịu được các lực kéo, nén và uốn cong đáng kể, đặc biệt phù hợp cho các ứng dụng đòi hỏi độ bền cao như sản xuất gỗ dán, gỗ ghép thanh và các sản phẩm nội thất chịu lực.

Khả năng chịu tải của keo UF thường duy trì ổn định trong thời gian dài, giúp sản phẩm cuối có tuổi thọ cao.

Khả năng chống ẩm và chịu nhiệt độ

Sau khi đóng rắn hoàn toàn, keo Urea Formaldehyde tạo thành một lớp màng polyme có khả năng chống thấm nước tốt. Điều này giúp bảo vệ vật liệu khỏi tác động của độ ẩm môi trường, ngăn ngừa hiện tượng phồng rộp, tách lớp hay biến dạng.

Đồng thời, keo UF có thể duy trì tính chất dính kết ổn định ở nhiệt độ từ -20°C đến 80°C, phù hợp với điều kiện sử dụng đa dạng trong các môi trường công nghiệp và dân dụng.

Chi phí sản xuất thấp và hiệu quả kinh tế

Nguyên liệu để sản xuất keo Urea Formaldehyde bao gồm urea và formaldehyde đều là những hóa chất phổ biến với giá thành tương đối rẻ.

Quy trình sản xuất không phức tạp, không đòi hỏi thiết bị đặc biệt đắt tiền, giúp giảm đáng kể chi phí đầu tư ban đầu. Điều này làm cho keo UF trở thành lựa chọn kinh tế cho các doanh nghiệp, đặc biệt là những cơ sở sản xuất quy mô vừa và nhỏ trong ngành chế biến gỗ.

Tính năng gia công linh hoạt

Keo Urea Formaldehyde có thời gian mở (thời gian có thể sử dụng sau khi pha chế) phù hợp, cho phép người thợ có đủ thời gian để thực hiện các thao tác dán và điều chỉnh vị trí.

Loại keo này có thể được gia công ở nhiệt độ phòng hoặc với nhiệt độ ép nóng, tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của sản phẩm. Khả năng điều chỉnh độ nhớt bằng cách thêm chất độn hoặc chất pha lỗng giúp tối ưu hóa quá trình ứng dụng trên các bề mặt khác nhau.

Màu sắc trong suốt và thẩm mỹ cao

Một ưu điểm đặc biệt của keo Urea Formaldehyde là khả năng tạo ra đường dán gần như trong suốt sau khi khô, không ảnh hưởng đến màu sắc tự nhiên của gỗ. Điều này rất quan trọng trong sản xuất đồ nội thất cao cấp và các sản phẩm gỗ trang trí, nơi yếu tố thẩm mỹ được đặt lên hàng đầu.

Đường dán mịn màng, không tạo vết nhăn hay bọt khí cũng góp phần nâng cao chất lượng bề mặt sản phẩm cuối.

Khả năng ứng dụng đa dạng

Keo UF có thể được sử dụng cho nhiều loại vật liệu khác nhau bao gồm gỗ tự nhiên, gỗ công nghiệp, giấy, vải và một số loại nhựa.

Tính linh hoạt này giúp các nhà sản xuất có thể sử dụng cùng một loại keo cho nhiều dòng sản phẩm khác nhau, giảm chi phí quản lý kho bãi và đơn giản hóa quy trình sản xuất, đặc biệt trong ngành sản xuất ván ép, ván dăm và MDF, keo UF được coi là lựa chọn tiêu chuẩn.

Keo Urea Formaldehyde có độc không?

Theo các nghiên cứu khoa học gần đây, mối quan ngại chính về keo UF chính là khả năng phát thải formaldehyde vào không khí trong nhà.

Các sản phẩm có xu hướng giải phóng formaldehyde do phản ứng hóa học giữa không khí trong nhà và sự thủy phân của keo urea-formaldehyde.

• Keo UF phát thải formaldehyde gây kích ứng hô hấp

Keo UF phát thải formaldehyde liên tục, gây kích ứng đường hô hấp với các triệu chứng như ho, khó thở, đau họng và chảy nước mũi. Người nhạy cảm có thể bị ảnh hưởng ngay cả ở nồng độ thấp.

Trong không gian kín, formaldehyde phát thải trong keo UF theo thời gian tích lũy nhiều sẽ gây mệt mỏi, đau đầu, kích ứng mắt và cảm giác khó chịu chung khi ở trong nhà.

• Kích ứng da và mắt

Tiếp xúc trực tiếp với keo UF gây kích ứng da, đỏ da, ngứa và viêm da tiếp xúc. Hơi formaldehyde cũng làm mắt đỏ, chảy nước mắt và cảm giác khó chịu.

• Nguy cơ ung thư

WHO phân loại formaldehyde là chất gây ung thư nhóm 1. Tiếp xúc lâu dài có thể tăng nguy cơ ung thư vòm họng và các loại ung thư khác.

• Ảnh hưởng hệ thần kinh

Formaldehyde có thể gây đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, khó tập trung và rối loạn giấc ngủ. Một số trường hợp còn ảnh hưởng đến trí nhớ.

• Tác động đến thai nhi và trẻ em

Phụ nữ mang thai tiếp xúc formaldehyde có nguy cơ sảy thai, sinh non và dị tật bẩm sinh. Trẻ em dễ mắc hen suyễn, viêm phế quản và các bệnh hô hấp.

• Dị ứng và hen suyễn

Tiếp xúc lâu dài có thể gây dị ứng formaldehyde, dẫn đến khó thở, phát ban và làm nặng thêm tình trạng hen suyễn có sẵn.

Giải pháp giảm thiểu rủi ro của Keo UF

Ngành công nghiệp đã có những nỗ lực đáng kể để giảm thiểu rủi ro tác động tiêu cực của formaldehyde trong keo UF đến sức khỏe con người với các biện pháp như :

Giảm Tỷ Lệ F/U: Để giảm phát thải formaldehyde từ các sản phẩm liên kết, các nhà sản xuất đã giảm tỷ lệ F/U của nhựa kết dính UF. Tỷ lệ khoảng 1.6 phổ biến trong những năm 1970, 1980, đến hiện nay đã được giảm xuống còn 1.0 và trong một số trường hợp thậm chí còn thấp hơn.

Đưa ra các tiêu chuẩn về tỉ lệ mol F/U:

• Tiêu chuẩn Đức cho nhựa UF yêu cầu tỷ lệ mol F/U phải dưới 1.2.
• Tiêu chuẩn NPA của Hoa Kỳ là tỷ lệ mol F/U dưới 1.3.

Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản hiện cũng có luật pháp hạn chế phát thải formaldehyde từ gỗ và các sản phẩm làm từ gỗ. Ngành công nghiệp thế giới cũng giảm phát thải formaldehyde của các tấm thô để giảm thiểu ô nhiễm không khí trong nhà.

Khuyến nghị khi sử dụng các sản phẩm chứa formaldehyde

Sử dụng ở những nơi thông gió: Do bản chất khó chịu và độc hại của nhựa chưa đóng rắn, urê-formaldehyde nên được sử dụng ở những nơi thông gió tốt.

Giám sát chất lượng không khí: Việc sử dụng formaldehyde trong xây dựng đòi hỏi phải theo dõi liên tục nồng độ formaldehyde bằng các thiết bị phát hiện chuyên dụng. Chú ý đến các triệu chứng hô hấp nếu có tiếp xúc lâu dài.

Bảo quản đúng cách: Thời hạn sử dụng của keo urê-formaldehyde chỉ giới hạn trong một năm và phải được bảo quản ở nơi khô ráo.

Ứng dụng phù hợp: Mặc dù keo urê-formaldehyde có khả năng chống nước, nhưng nó có thể bị hỏng trong điều kiện ấm và ẩm. Do đó, nên sử dụng ở những khu vực khô ráo và được bảo vệ, cung cấp một lớp bảo vệ như sơn hoặc vecni nếu dự kiến thỉnh thoảng phải tiếp xúc với độ ẩm.

Để hạn chế tối đa sự ảnh hưởng của formaldehyde trong keo UF hoặc các sản phẩm khác, người dùng nên ưu tiên các sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế về phát thải formaldehyde

Kết luận

Keo urê-formaldehyde vẫn nổi bật là loại keo được sử dụng rộng rãi vì nhiều lý do quan trọng như tính hiệu quả về chi phí, dễ sử dụng trong nhiều điều kiện đóng rắn khác nhau, nhiệt độ đóng rắn thấp, khả năng hòa tan trong nước, khả năng chống nước, khả năng chống lại vi sinh vật và mài mòn, độ cứng cao, tính chất nhiệt tuyệt vời và bản chất không màu.

Mặc dù formaldehyde đã được các tổ chức y tế quốc tế phân loại là chất gây ung thư, nhưng cần hiểu rằng, tác hại chủ yếu xảy ra khi tiếp xúc với nồng độ cao trong thời gian dài. Với sự cải tiến liên tục về công nghệ và quy định nghiêm ngặt hiện nay, rủi ro sức khỏe do chất này gây ra đã được giảm thiểu đáng kể, việc sử dụng an toàn và có ý thức vẫn là yếu tố quan trọng để đảm bảo sức khỏe con người.